Dieta bezglutenowa w przedszkolu – obowiązki placówki i prawa rodziców

Dieta bezglutenowa w przedszkolu (podobnie jak każda inna dieta eliminacyjna) może stanowić duży problem. Nie jest to reguła, ale przedszkola publiczne zwykle odmawiają rodzicom prowadzenia indywidualnej diety bezglutenowej czy bezmlecznej. Problem robi się wówczas, kiedy odmawiają także serwowania dzieciom posiłków przygotowanych przez rodziców. Czy dyrekcja ma do tego prawo? Czy rodzic może przynosić własne posiłki do przedszkola? Zapytałam w Sanepidzie, w Wydziale Oświaty i w przedszkolu. I wiecie co? Dostałam trzy różne odpowiedzi…

Dieta bezglutenowa w przedszkolu – informacje od Oddziału Organizacji Szkół i Placówek Oświatowych

Po telefonie do Wydziału Oświaty otrzymałam informacje, że nie ma żadnego dokumentu regulujące tę kwestię. Czyli:

• Przedszkole nie ma obowiązku przygotowywania diety specjalistycznej (co jest zrozumiałe, bo po prostu osoby przygotowujące posiłki lub katering może nie mieć odpowiedniej wiedzy ani warunków, szczególnie jeśli mamy do czynienia z celiakią i problemem nawet śladowych ilości produktów)
• Dyrekcja nie ma obowiązku przyjmowania posiłków od rodziców. Dlaczego? Bo nigdzie nie jest zapisane, nie ma żadnej podstawy prawnej, który by takowy obowiązek nakładał. Jest dokument Stanowisko Ministerstwa Zdrowia w zakresie bezpieczeństwa stosowania żywienia wegetariańskiego w placówkach oświatowych i opiekuńczo – wychowawczych z 2013 r. Ale jest w nim informacja, że „Za organizację i jakość żywienia ww. obiektów są odpowiedzialni właściciele lub dyrektorzy placówek, którzy mogą umożliwić również rodzicom przynoszenie przez nich żywności dla dziecka”. Czyli mogą, ale nie muszą.
• W rozmowie Pani stwierdziła,  że wszystko jest kwestią porozumienia między rodzicem a przedszkolem i warto tego typu problemy zgłaszać na etapie rekrutacji. Uważam jednak, że może być to zły pomysł, ponieważ dyrektorzy mogą nie chcieć „problematycznego” dziecka, co może ważyć na wynikach rekrutacji.
• Jeśli przedszkole wyraża zgodę na przynoszenie własnych posiłków to rodzic powinien przynosić nieco więcej aby zachować próbki do badań dla sanepidu w razie zatrucia. Co na to sanepid?

Dieta bezglutenowa w przedszkolu – informacje z Sanepidu

• Przedszkole nie ma obowiązku przygotowania diety specjalistycznej. Nie ma też obowiązku przyjmowania posiłków od rodziców – czyli znów to samo: brak dokumentu który by to wymuszał.
• Jednakowoż dyrekcja nie powinna robić problemu i przyjmować jedzenie od rodziców. Nie ma też obowiązku przechowywania próbek do badań. Czyli: zasłanianie się, że „sanepid nie pozwala” nie jest zgodne z prawdą!

Dieta bezglutenowa w przedszkolu – informacje z przedszkola (prywatnego, z własną kuchnią)

• Przedszkole nie przygotowuje specjalistycznych posiłków np. dla celiaków. Nie ma wystarczającego zaplecza, żeby zapewnić bezpieczeństwo jedzenia. Natomiast przedszkole w ramach możliwości nie robi problemów z serwowaniem dziecku zamienników (np. bezglutenowe pieczywo) oraz ograniczeniem wskazanych alergenów w diecie.
• Rodzic może przynosić swoje posiłki.

Dieta bezglutenowa w przedszkolu – najczęstsze warunki, które może usłyszeć rodzic

• „Proszę o okazanie zaświadczenia lub wyników badań będących podstawą do stosowania diety”. Tutaj akurat rodzic nie ma takiego obowiązku, aczkolwiek… znów dlatego, że nie ma żadnego dokumentu, który by coś takiego nakazywał. Z doświadczenia jednak wielu rodziców woli owe dokumenty okazać i mieć „podkładkę” pod swoją decyzję. Znów wychodzi brak regulacji prawnych: z jednej strony rodzic nic nie musi, z drugiej strony przedszkole… też nic nie musi.
• „Proszę o przygotowywanie posiłków zbliżonych do przedszkolnego menu”. To akurat ma sens, ponieważ warto, aby dziecko jadło posiłki podobne do tych co mają rówieśnicy. Mając wgląd do przedszkolnego menu można przygotować podobne potrawy tylko w wersji bezglutenowej. Np. bezglutenowe naleśniki 

Alergik w przedszkolu – o co jeszcze warto zadbać?

• Słodycze „na okazję”. Czyli zapas słodyczy, które trzyma opiekun grupy i daje dziecku w momencie, kiedy np. przynoszony jest tort urodzinowy.
• Rozmowa z dyrekcją (to oczywistość), ale też z opiekunem grupy i rodzicami (można na zebraniu rodziców o tym wspomnieć i poprosić, żeby porozmawiali ze swoimi dziećmi).
• Rozmowa z kucharkami lub firmą kateringową. Osobiste spotkanie z osobą odpowiedzialną za przygotowanie posiłków jest lepsze niż sama rozmowa z dyrektorem. Warto wydrukować i dać gotową listę zakazanych produktów wraz z informacjami gdzie mogą ukrywać się alergeny.

Dieta bezglutenowa w przedszkolu – podsumowanie

Jak widać problem dzieci z alergiami pokarmowymi w przedszkolach nie jest w żaden sposób uregulowany. Czyli z jednej strony rodzic nie ma żadnej podstawy, żeby wymagać od przedszkola dostosowania się do wymogów dziecka. Z drugiej strony przedszkola i inne placówki nie mają żadnych jasnych wytycznych (np. ze strony sanepidu i władz oświatowych) jak taki problem rozwiązać. Chociażby kwestia tych próbek, których przechowywanie może być problemem, a jak się okazuje nie jest wymogiem (wg sanepidu). Problem jednak nie zniknie. Dzieci z alergiami pokarmowymi jest coraz więcej, a lekceważenie ich diety może się bardzo negatywnie odbić na ich zdrowiu. Warto może poruszać temat szerzej, a nie zmuszać rodziców i dyrekcje przedszkola do walki podjazdowej i wymieniany argumentów „za i przeciw”. Na pocieszenie może dodam, że na prawdę wiele placówek stara się zrozumieć dziecko i rodzica i wykazuje chęć do współpracy, ale przy całej ilości formalności, norm i zasad, które muszą spełniać mogą mieć obawy jak to rozwiązać zgodnie z obowiązującym stanem prawnym. A, jak się dziś dowiedziałam, właściwie żadnych oficjalnych regulacji w tym temacie nie ma.